డాక్టర్ సర్వేపల్లి రాధాకృష్ణ – భారత విద్యా దార్శనికుడి జీవిత గాథ
భారతదేశంలో ఉన్నత విద్యాభివృద్ధికి, నైతిక విలువలకు, మరియు తత్వశాస్త్రానికి అంతర్జాతీయ స్థాయిలో ప్రతిష్ఠ తీసుకువచ్చిన మహనీయులు డాక్టర్ సర్వేపల్లి రాధాకృష్ణ. ఆయన జీవితమే ఒక స్ఫూర్తి, ఆయన ఆలోచనలే భారత యువతకు మార్గదర్శకం. ఉపాధ్యాయ దినోత్సవాన్ని ఆయన జన్మదినాన జరపడం కూడా ఆయన విద్యాభిమానానికి భారతదేశం ఇచ్చిన గొప్ప గౌరవం.
ఈ బ్లాగ్లో రాధాకృష్ణ గారి బాల్యం నుండి భారత ఉపరాష్ట్రపతి, రాష్ట్రపతి పదవుల వరకూ ఆయన అనుభవించిన ఘట్టాలను, భారత తత్వశాస్త్రంపై ఆయన చూపిన విపులమైన ప్రభావాన్ని వివరంగా తెలుసుకుందాం.
బాల్యం మరియు కుటుంబ నేపథ్యం
సర్వేపల్లి రాధాకృష్ణ గారు 1888 సెప్టెంబర్ 5న ఆంధ్ర ప్రదేశ్లోని తిరుతానిలో జన్మించారు. తరువాతి కాలంలో ఆయన కుటుంబం తిరుపతికు మారింది. ఆయన తండ్రి సర్వేపల్లి వీరస్వామి ఒక ఆదర్శవంతుడైన ఉద్యోగి. చిన్నతనం నుంచే రాధాకృష్ణ గారిలో విద్యపై అనిర్వచనీయమైన ఆసక్తి ఉండేది.
పేదరికం ఉన్నప్పటికీ, చదువుపై ఆయన చూపిన ప్రవృత్తి, గురువుల పట్ల గల గౌరవం ఆయనను ప్రతిభావంతునిగా నిలబెట్టాయి.
విద్యాభ్యాసంలో తొలి అడుగులు
రాధాకృష్ణ గారు ప్రాథమిక విద్యను తిరుపతిలో, తరువాత వూయరపాలయం మరియు వేలుూర్ ప్రాంతాల్లో పూర్తిచేశారు. కానీ ఆయన జీవితాన్ని మలిచిన ప్రధాన ఘట్టం ఏమిటంటే—విద్యలో ఆయన చూపిన లోతైన తత్వపరమైన ఆసక్తి.
వేలుూర్ క్రిస్టియన్ కాలేజ్లో చదువుతున్న సమయంలో ఆయన తత్వశాస్త్రాన్ని ప్రధానంగా ఎంచుకున్నారు. ఇందుకు కారణం ఏమిటంటే — ఆయనకు వచ్చిన ఒక పుస్తకం, ప్రొఫెసర్ ద్వారా అందిన ఒక సూచన. ఆ పుస్తకం ఆయన ఆలోచనా శైలిని మార్చి, ఆయనను తత్వవేత్తగా తీర్చిదిద్దింది.
“విద్య అనేది మనసును వెలిగించే దీపం” — అని ఆయన తరచూ చెప్పేవారు.
ఉపాధ్యాయుడిగా రాధాకృష్ణ
రాధాకృష్ణ గారు తత్వశాస్త్ర ఉపాధ్యాయుడిగా తన కెరీర్ను ప్రారంభించారు. ఆయన బోధనా శైలి, ఆయన మాటల్లోని స్పష్టత, మరియు భారత తత్వాన్ని ఆధునిక ప్రపంచానికి అనువుగా వివరించగలిగిన సామర్థ్యం కారణంగా ఆయన విద్యార్థులు ఆయనను ఎంతో అభిమానించేవారు.
ఆయన పనిచేసిన ముఖ్య విద్యాసంస్థలు:
- మద్రాస్ ప్రెసిడెన్సీ కాలేజ్
- మైసూరు విశ్వవిద్యాలయం
- కలకత్తా విశ్వవిద్యాలయం
- ఆక్స్ఫర్డ్ విశ్వవిద్యాలయం (గెస్ట్ ప్రొఫెసర్గా)
ఆక్స్ఫర్డ్ విశ్వవిద్యాలయంలో భారత తత్వశాస్త్రాన్ని బోధించిన మొట్టమొదటి భారతీయుడు కూడా రాధాకృష్ణ గారే.
తత్వవేత్తగా ఆయన ఖ్యాతి
భారత తత్వశాస్త్రాన్ని ప్రపంచానికి చేరువ చేసిన వ్యక్తిగా ఆయనను గుర్తిస్తారు. వేదాంతం, ఉపనిషత్తులు, భారతీయ సంస్కృతి—ఇవి అన్నింటికీ ఆయన రాసిన వివరణలు సరళంగా, స్పష్టంగా, శాస్త్రీయంగా ఉండేవి.
ఆయన ప్రసిద్ధ రచనలు కొన్ని:
- The Philosophy of Rabindranath Tagore
- Indian Philosophy (Vol. 1 & 2)
- Eastern Religions and Western Thought
- The Bhagavad Gita: A Commentary
భారతీయ తత్వంలోని ఆధ్యాత్మికతను పాశ్చాత్య ప్రపంచానికి సులభంగా అర్థమయ్యేలా చేసిన మహనీయుడు కూడా ఆయనే.
రాజకీయ జీవితం – ఉపరాష్ట్రపతి మరియు రాష్ట్రపతి
భారత స్వాతంత్ర్యం తర్వాత, దేశ నిర్మాణంలో తత్వవేత్తల పాత్ర అత్యంత కీలకంగా భావించబడింది. ఆ సందర్భంలో రాధాకృష్ణ గారిని రాజకీయ రంగంలోకి ఆహ్వానించారు.
1952 – భారతదేశం యొక్క మొదటి ఉపరాష్ట్రపతి
రాధాకృష్ణ గారు 1952లో మొదటి ఉపరాష్ట్రపతిగా ఎన్నికయ్యారు.
ఇతర దేశాల్లో భారత సంస్కృతిని ప్రతినిధిగా నిలిచి, ప్రపంచానికి ఇండియా యొక్క బౌద్ధిక శక్తిని చూపించారు.
1962 – భారతదేశం యొక్క రెండవ రాష్ట్రపతి
1962లో ఆయన రాష్ట్రపతిగా ఎన్నికయ్యారు.
ఆయన అధ్యక్ష పదవి లోపల భారత విద్యా రంగంలో పలు సంస్కరణలు జరిగాయి.
ఆయన అధ్యక్ష పదవిలో జరిగిన ఒక మధురమైన సంఘటన — గురువులు ఆయన జన్మదినాన్ని జరుపుకునేందుకు వచ్చినప్పుడు, “నా పుట్టినరోజు కాకుండా ఇది ఉపాధ్యాయ దినోత్సవం కావాలి” అని చెప్పి, ఆ రోజునే దేశవ్యాప్తంగా Teachers’ Dayగా ప్రకటించారు.
వ్యక్తిత్వ లక్షణాలు
రాధాకృష్ణ గారి వ్యక్తిత్వం సాదాసీదా, నైతికతతో కూడినది.
ఆయనలో కనిపించే ముఖ్య లక్షణాలు:
- విద్యపై అంకితభావం
- సరళత
- వినయం
- విశాల దృష్టి
- భారతీయ సంస్కృతిపై ప్రేమ
ఆయన అందరికీ అందుబాటులో ఉండేవారు. విదేశాలలో ఆయనను “Philosopher President” అని పిలిచేవారు.
సత్కారాలు మరియు అవార్డులు
ఆయనకు అందిన ప్రధాన గౌరవాలు:
- భారతరత్న – భారతదేశ అత్యున్నత పురస్కారం (1954)
- బ్రిటిష్ రాయల్ ఆర్డర్
- వివిధ దేశాల నుంచి డాక్టరేట్ గౌరవాలు
చివరి దశ మరియు వారసత్వం
1975 ఏప్రిల్ 17న రాధాకృష్ణ గారు పరమపదించారు.
ఆయన లేకపోయినా, ఆయన ఆలోచనలు, ఉపనిషత్తులపై చేసిన వివరాలు, భారతీయ తత్వప్రపంచానికి ఇచ్చిన కొత్త దృక్కోణాలు ఇప్పటికీ విద్యార్థులకు, పరిశోధకులకు మార్గదర్శకంగా నిలుస్తున్నాయి.
ఉపాధ్యాయ దినోత్సవం ప్రతి సంవత్సరం సెప్టెంబర్ 5న జరుపుకోవడం — ఆయన విద్యాభిమానానికి భారతదేశం ఇచ్చిన చిరస్థాయి గుర్తు.
సంక్షేపంగా
సర్వేపల్లి రాధాకృష్ణ గారి జీవితం ఒక ఉపాధ్యాయుడి నుండి రాష్ట్రపతిదాకా ప్రయాణించిన ఉత్తమ ఉదాహరణ.
విద్య, సంస్కృతి, తత్వశాస్త్రం, మనిషి విలువలు—ఇవి అన్నింటిలో ఆయన చూపిన ప్రభావం అపారమైనది.
ఇలాంటి మహనీయుడి జీవితాన్ని తెలుసుకోవడం మాత్రమే కాదు, ఆయన విలువలను మన జీవితాల్లో ఆచరణలో పెట్టడం మనందరి బాధ్యత.