సి.వి. రామన్ జీవిత చరిత్ర: భారతీయ భౌతిక శాస్త్రవేత్తల జ్యోతి
భారతదేశం శాస్త్రీయ ప్రపంచంలో తన ముద్ర వేసిన మహానుభావులలో సి.వి. రామన్ (చంద్రశేఖర వేంకట రామన్) ఒక ప్రముఖుడు. 1888 నవంబరు 7న తమిళనాడులోని తిరుచిరాపల్లి సమీపంలోని అయ్యన్ పెట్టై గ్రామంలో జన్మించిన రామన్, భౌతిక శాస్త్రంలో రామన్ ఎఫెక్ట్‌ను కనుగొన్నారు. ఈ కనుగొన్న ఫలితంగా 1930లో భౌతిక శాస్త్రంలో నోబెల్ బహుమతిని అందుకున్నారు. ఇది ఆసియా నుంచి మొదటి నోబెల్ బహుమతి గ్రహీతగా రామన్‌ను చరిత్రలో నిలిపింది. అంతేకాకుండా, 1954లో భారత ప్రభుత్వం అతనిని భారతరత్నతో సత్కరించింది. రామన్ ఎఫెక్ట్‌ను ధ్రువీకరించిన ఫిబ్రవరి 28ను భారతదేశంలో జాతీయ విజ్ఞాన దినోత్సవంగా(Science Day) జరుపుకుంటారు. రామన్ జీవితం ఒక స్ఫూర్తిదాయకమైన కథ – చిన్నప్పటి నుంచి పరిశోధనల పట్ల ఉన్న అభిరుచి, అడ్డంకులను అధిగమించి సాధించిన విజయాలు, శాస్త్రీయ ప్రపంచంపై చూపిన ప్రభావం. ఈ వ్యాసంలో రామన్ జీవితాన్ని వివరంగా చర్చిద్దాం.
బాల్యం మరియు కుటుంబ నేపథ్యం
చంద్రశేఖర వేంకట రామన్ 1888 నవంబరు 7న తమిళనాడు రాష్ట్రంలోని తిరుచిరాపల్లి జిల్లాలోని అయ్యన్ పెట్టై అనే చిన్న గ్రామంలో జన్మించారు. అతని తండ్రి చంద్రశేఖర అయ్యర్ ఒక ఉపాధ్యాయుడు మరియు భౌతిక శాస్త్ర ఆచార్యుడు. తల్లి పార్వతి అమ్మాళ్ సంగీతంలో మంచి అభిరుచి కలిగిన మహిళ. రామన్ కుటుంబం ఒక సాంప్రదాయ బ్రాహ్మణ కుటుంబం, ఎనిమిది మంది సంతానంలో రామన్ రెండవవాడు. తండ్రి ఉద్యోగ రీత్యా 1892లో విశాఖపట్నంలోని ఎ.వి.ఎన్. కాలేజీలో భౌతిక శాస్త్ర ఆచార్యునిగా చేరడంతో కుటుంబం విశాఖపట్నంకు మారింది. ఇక్కడే రామన్ బాల్యం గడిచింది.
చిన్నతనం నుంచి రామన్ అసాధారణమైన తెలివితేటలు ప్రదర్శించారు. తండ్రి భౌతిక శాస్త్ర ఉపాధ్యాయుడు కావడంతో ఇంట్లోనే శాస్త్రీయ విషయాలపై చర్చలు జరిగేవి. రామన్ తండ్రి పుస్తకాల సేకరణను ఉపయోగించుకుని విజ్ఞాన శాస్త్రాలు, గణితం వంటి విషయాలను స్వయంగా అధ్యయనం చేశారు. అతని తల్లి సంగీత ప్రేమికురాలు కావడంతో రామన్ కూడా సంగీతం, సాహిత్యం వైపు ఆకర్షితుడయ్యారు. ఈ కుటుంబ వాతావరణం రామన్‌లో శాస్త్రీయ కుతూహలాన్ని పెంచింది. చిన్నప్పుడు రామన్ సముద్ర తరంగాలు, కాంతి ప్రతిబింబాలు వంటి సహజ దృశ్యాలను గమనించి ప్రశ్నలు వేసేవారు. ఇది అతని భవిష్యత్ పరిశోధనలకు పునాది వేసింది.
విశాఖపట్నంలో ప్రాథమిక విద్యను పూర్తి చేసిన రామన్, తన 11వ ఏట మెట్రిక్యులేషన్ పరీక్షలో ఉత్తీర్ణుడయ్యారు. ఇది అప్పటి కాలంలో అసాధారణమైన సాధన. భౌతిక శాస్త్రంలో బంగారు పతకం సాధించారు. ఈ సమయంలోనే అతని తెలివి అందరినీ ఆకట్టుకుంది. తండ్రి ప్రోత్సాహంతో మద్రాసు (ప్రస్తుత చెన్నై)కు వెళ్లి ప్రెసిడెన్సీ కాలేజీలో చేరారు.
విద్యాభ్యాసం మరియు ప్రారంభ పరిశోధనలు
1902లో, 13 ఏళ్ల వయసులో ప్రెసిడెన్సీ కాలేజీలో బి.ఎ. కోర్సులో చేరిన రామన్, 1904లో డిగ్రీ పూర్తి చేశారు. భౌతిక శాస్త్రంలో మళ్లీ ప్రథమ ర్యాంకు సాధించి బంగారు పతకం అందుకున్నారు. అప్పుడు అతను కాలేజీలో అతి చిన్న విద్యార్థి. తర్వాత 1904లోనే ఎం.ఎ.లో చేరి 1907లో పూర్తి చేశారు. ఎం.ఎ.లో కూడా యూనివర్సిటీ టాపర్‌గా నిలిచారు. ఈ సమయంలో రామన్ పరిశోధనాత్మక వ్యాసాలు రాయడం ప్రారంభించారు. తన 18వ ఏట "కాంతి వ్యాప్తి"పై ఒక వ్యాసం లండన్‌లోని ఫిలసాఫికల్ మ్యాగజైన్‌లో ప్రచురితమైంది. ఇది అతని మొదటి ప్రచురణ.
రామన్ అధ్యాపకులు అతని ప్రతిభను గుర్తించి ఇంగ్లండ్‌కు వెళ్లి మరిన్ని అధ్యయనాలు చేయాలని సూచించారు. కానీ, వైద్య పరీక్షలో ఇంగ్లండ్ వాతావరణం అతనికి సరిపడదని తేల్చడంతో ఆ ప్రయాణం రద్దయింది. తర్వాత రామన్ ఇలా అన్నారు: "ఆ డాక్టర్‌కు నేను ఎంతో రుణపడి ఉన్నాను. లేకపోతే నా జీవితం మరో మలుపు తిరిగేది." ఎం.ఎ. తర్వాత రామన్ భారతీయ సివిల్ సర్వీసెస్ (ఐసిఎస్) పరీక్షలో ఉత్తీర్ణులయ్యారు. కానీ, శాస్త్ర పరిశోధనల పట్ల ఉన్న మక్కువతో ఉద్యోగాన్ని ఎంచుకున్నారు.
వృత్తి ప్రారంభం మరియు కలకత్తా జీవితం
1907లో రామన్ భారతీయ ఆర్థిక విభాగంలో డిప్యూటీ అకౌంటెంట్ జనరల్‌గా కలకత్తాలో చేరారు. ఇది అప్పటి బ్రిటిష్ ఇండియా రాజధాని. ఉద్యోగం చేస్తూనే పరిశోధనలు కొనసాగించాలని నిర్ణయించుకున్నారు. 1917 వరకు ఈ ఉద్యోగంలో కొనసాగారు. కలకత్తాలో ఇండియన్ అసోసియేషన్ ఫర్ ది కల్టివేషన్ ఆఫ్ సైన్స్ (ఐఎసిఎస్) సంస్థను గుర్తించి, అక్కడ పార్ట్-టైమ్ పరిశోధనలు చేయడం ప్రారంభించారు. ఉదయం 5:30కు ల్యాబ్‌కు వెళ్లి పరీక్షలు చేసి, 10 గంటలకు ఆఫీసుకు వెళ్లేవారు. సాయంత్రం 5 గంటల తర్వాత మళ్లీ ల్యాబ్‌కు తిరిగి వచ్చేవారు.
ఈ సమయంలో రామన్ సంగీత వాయిద్యాలు, ధ్వని శాస్త్రం (అకౌస్టిక్స్)పై పరిశోధనలు చేశారు. వీణ, మృదంగం వంటి భారతీయ సంగీత వాయిద్యాల ధ్వని లక్షణాలను అధ్యయనం చేశారు. 1911లో లోకసుందరి అమ్మాళ్‌తో వివాహమైంది. వారికి ఇద్దరు కుమారులు: చంద్రశేఖర్ (ఖగోళ శాస్త్రవేత్త) మరియు రాధాకృష్ణన్ (రేడియో ఇంజనీర్). వివాహం తర్వాత కూడా పరిశోధనలు కొనసాగాయి. కలకత్తా విశ్వవిద్యాలయ ఉపకులపతి అశుతోష్ ముఖర్జీ రామన్ ప్రతిభను గుర్తించి, 1917లో కలకత్తా యూనివర్సిటీలో భౌతిక శాస్త్ర ప్రొఫెసర్‌గా నియమించారు. ఇది రామన్ వృత్తిలో మలుపు.
కలకత్తా యూనివర్సిటీలో రామన్ పరిశోధనా ల్యాబ్‌ను స్థాపించారు. అక్కడ విద్యార్థులను ప్రోత్సహించి పరిశోధనలు చేయించారు. ధ్వని, కాంతి వ్యాప్తి, క్రిస్టల్ ఆప్టిక్స్ వంటి విషయాలపై 100కు పైగా వ్యాసాలు ప్రచురించారు. 1921లో ఇంగ్లండ్‌కు వెళ్లి యూరప్ శాస్త్రవేత్తలను కలిశారు. ఇది అతని దృక్పథాన్ని విస్తృతం చేసింది.
రామన్ ఎఫెక్ట్ కనుగొన్నది మరియు నోబెల్ బహుమతి
రామన్ అత్యంత ప్రసిద్ధి చెందిన కనుగొన్నది "రామన్ ఎఫెక్ట్" లేదా "రామన్ స్కాటరింగ్". 1921లో మధ్యధరా సముద్రంపై ప్రయాణిస్తున్నప్పుడు సముద్ర నీలి రంగు ఎందుకు అనే ప్రశ్న అతనిని కలచివేసింది. ఇది కాంతి వ్యాప్తి పరిశోధనలకు దారితీసింది. 1928 ఫిబ్రవరి 28న కలకత్తా ల్యాబ్‌లో మోనోక్రోమాటిక్ కాంతిని ద్రవాల ద్వారా పంపి, వ్యాప్తి చెందిన కాంతి ఫ్రీక్వెన్సీ మార్పును గమనించారు. ఇది అణువుల వైబ్రేషన్‌లతో సంబంధం కలిగి ఉందని తేల్చారు.
ఈ కనుగొన్నది 1928 మార్చి 16న బెంగళూరులోని సౌత్ ఇండియన్ సైన్స్ కాంగ్రెస్‌లో ప్రకటించారు. 1930లో భౌతిక శాస్త్రంలో నోబెల్ బహుమతి అందుకున్నారు. ఇది భారతదేశానికి మొదటి నోబెల్. 1929లో బ్రిటిష్ ప్రభుత్వం అతనిని సర్ టైటిల్‌తో సత్కరించింది. నోబెల్ బహుమతి తర్వాత రామన్ ప్రపంచవ్యాప్తంగా గుర్తింపు పొందారు.
తరువాతి వృత్తి మరియు బెంగళూరు జీవితం
1933లో రామన్ బెంగళూరులోని ఇండియన్ ఇన్‌స్టిట్యూట్ ఆఫ్ సైన్స్ (ఐఐఎస్‌సి) డైరెక్టర్‌గా నియమితులయ్యారు. అక్కడ భౌతిక శాస్త్ర విభాగాన్ని అభివృద్ధి చేశారు. కానీ, ఆడ్మినిస్ట్రేటివ్ సమస్యల వల్ల 1937లో డైరెక్టర్ పదవికి రాజీనామా చేశారు. 1948లో బెంగళూరులో రామన్ రీసెర్చ్ ఇన్‌స్టిట్యూట్ (ఆర్‌ఆర్‌ఐ) స్థాపించారు. ఇక్కడ డైమండ్, రత్నాలు, ఆప్టిక్స్ పై పరిశోధనలు చేశారు. రామన్ విద్యార్థులు జి.ఎన్. రామచంద్రన్ వంటి ప్రముఖులు.
రామన్ మరిన్ని పురస్కారాలు అందుకున్నారు: 1924లో రాయల్ సొసైటీ ఫెలో (ఎఫ్‌ఆర్‌ఎస్), 1941లో ఫ్రాంక్లిన్ మెడల్, 1957లో లెనిన్ శాంతి బహుమతి. 1954లో భారతరత్న అందుకున్నారు.
వ్యక్తిగత జీవితం, మరణం మరియు వారసత్వం
రామన్ సరళమైన జీవితం గడిపారు. సంగీతం, ప్రకృతి పట్ల ఆసక్తి. అతని భార్య లోకసుందరి సంగీతకారిణి, అతని పరిశోధనలకు సహకరించారు. రామన్ భారతీయ సంస్కృతి, శాస్త్రీయ సంప్రదాయాలను ప్రోత్సహించారు. 1970 నవంబరు 21న బెంగళూరులో 82 ఏళ్ల వయసులో మరణించారు.
రామన్ వారసత్వం భారతీయ శాస్త్రంలో అమరం. రామన్ ఎఫెక్ట్ స్పెక్ట్రోస్కోపీలో విప్లవం తెచ్చింది. భారతదేశంలో విజ్ఞాన దినోత్సవం జరుపుకోవడం అతని స్మృతికి నివాళి. రామన్ జీవితం యువతకు స్ఫూర్తి – అడ్డంకులు ఉన్నా పట్టుదలతో సాధించవచ్చు.
